Önceki yazımızda kira sözleşmesinde bilinmesi gerekenleri yazmıştık. Bu yazımızda ise geriye kalan iki temel unsur olan, ev sahibi (kiraya veren) ve kiracının (kiralayanın) kanunen birbirlerine olan yükümlüklerine yer vereceğiz. Önceki yazımızda bahsettiğimiz gibi kira sözleşmeleri 2011 yılından itibaren“6570 Sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun” ile değil 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu ile düzenleniyor.
Kanun değişikliği ile ev sahibi-kiracı ilişkisinin borç-alacak ilişkisine döndüğünü ve kira sözleşmesinin de bir senet niteliği taşıdığını söylemek yanlış olmayacaktır. Bundan dolayı, kira sözleşmesi imzalamadan şartları iyi değerlendirmelisiniz.
Önce tanımlar kısmını aradan çıkaralım. Yeni kanuna göre kiraya veren, kiralayan ve kira sözleşmesi olarak 3 temel unsur mevcut. İlgili maddede (Madde 299) kira sözleşmesi şöyle tanımlanıyor: “Kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını ... kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.”
Mücbir sebep hakkında detaylı bilgi almak için mücbir sebep nedir sayfamızı ziyaret edin.
Kiraya Verenin Kiralayana Yükümlülükleri
Kiraya verenin yükümlülüklerinin temelini oluşturan konulara bir bakalım - burada bizce önemli olan konuları önem sırasına göre sıraladık:
Bunların dışında borçlar kanununu incelediğimizde “yerel adet olmadıkça” gibi bir ibareyle karşılaşmaktayız. Bu kelimenin kullanılması ile kiralanmak istenen gayrimenkulün bulunduğu bölgedeki genel uygulamaların kabul edildiği anlaşılmakta. Ancak, yerel adetlerin kanunların üzerinde olmadığı ve kanunlara aykırılık taşıması durumunda geçerli olmayacağı da unutulmamalıdır.
Satılan evde kiracı oturması durumunda yapılacak yasal işlemler ile alakalı alacağınız evde kiracı oturması durumunda yazımızı inceleyin.
Ayrıca, zorunlu deprem sigortası DASK'ı kiracı mı ev sahibi mi öder konusunda detaylı bilgi için DASK'ı kim öder sayfamızı ziyaret edin.
Kiracının yükümlülükleri, kiraya verenin yükümlülükleri kadar çok olmasa da net ve açık bir şekilde kanunda dile getirilmiştir. Kiracının yükümlüklerine temel olan konulara bir bakalım:
Kiracıyla alakalı hem borçlar kanunda hem de diğer ilgili kanunlarda yer alan bir diğer temel yükümlülük ise kiraladığı gayrimenkule gerekli özeni göstermesi ve çevre sakinlerinin haklarını gözeterek iyi gecinmesidir. Aksi durumda, kiraya verenin kira sözleşmesini tek taraflı olarak feshetme hakkı mevcuttur.
Ayrıca kira verginizi hesaplamak için kira vergisi hesaplama aracımızı kullanabilirsiniz.
Borçlar Kanunu Madde 351: "Kiralananı sonradan edinen kişi, onu kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut veya işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa, edinme tarihinden başlayarak bir ay içinde durumu kiracıya yazılı olarak bildirmek koşuluyla, kira sözleşmesini altı ay sonra açacağı bir davayla sona erdirebilir. Kiralananı sonradan edinen kişi, dilerse gereksinim sebebiyle sözleşmeyi sona erdirme hakkını, sözleşme süresinin bitiminden başlayarak bir ay içinde açacağı dava yoluyla da kullanabilir.
Borçlar Kanunu Madde 325: Kiracı, sözleşme süresine veya fesih dönemine uymaksızın kiralananı geri verdiği takdirde, kira sözleşmesinden doğan borçları, kiralananın benzer koşullarla kiraya verilebileceği makul bir süre için devam eder. Kiracının bu sürenin geçmesinden önce kiraya verenden kabul etmesi beklenebilecek, ödeme gücüne sahip ve kira ilişkisini devralmaya hazır yeni bir kiracı bulması hâlinde, kiracının kira sözleşmesinden doğan borçları sona erer. Kiraya veren, yapmaktan kurtulduğu giderler ile kiralananı başka biçimde kullanmakla elde ettiği veya elde etmekten kasten kaçındığı yararları kira bedelinden indirmekle yükümlüdür. Apartman gürültü yönetmeliği hakkında detaylı bilgi almak için apartman gürültü yönetmeliği sayfamızı inceleyin.
Borçlar Kanunu Madde 355: Kiraya veren, gereksinim amacıyla kiralananın boşaltılmasını sağladığında, haklı sebep olmaksızın, kiralananı üç yıl geçmedikçe eski kiracısından başkasına kiralayamaz. Yeniden inşa ve imar amacıyla boşaltılması sağlanan taşınmazlar, eski hâli ile, haklı sebep olmaksızın üç yıl geçmedikçe başkasına kiralanamaz. Eski kiracının, yeniden inşa ve imarı gerçekleştirilen taşınmazları, yeni durumu ve yeni kira bedeli ile kiralama konusunda öncelik hakkı vardır. Bu hakkın, kiraya verenin yapacağı yazılı bildirimi izleyen bir ay içinde kullanılması gerekir; bu öncelik hakkı sona erdirilmedikçe, taşınmaz üç yıl geçmeden başkasına kiralanamaz. Kiraya veren, bu hükümlere aykırı davrandığı takdirde, eski kiracısına son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemekle yükümlüdür.
04.02.2011 tarihli 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu
Copyright © 2023 BHL Turkey Teknoloji A.Ş.
Tüm Hakları Saklıdır.
Sigorta aracısı Koalay.com, Hesapkurdu.com iştirakidir.
Merdivenköy Mah. Bora Sok. Nidakule
Göztepe Blok No:1-3 İç Kap No:58/61
Kadıköy/İSTANBUL
MERSİS Numarası: 0577050290800014
0(216) 570 0707 bilgi@hesapkurdu.com
Sosyal Medyadan Bizi Takip Edebilirsiniz
FacebookMediumTwitter InstagramLinkedInYoutubeHesapkurdu.com anlaşmalı olduğu bankalarla “Destek Hizmet Kuruluşu” olarak çalışmaktadır. Sunulan destek hizmeti BDDK’nın 05.11.2011 tarihli yönetmeliğine göre denetlenmektedir.