Hisse Senedi Nedir, Nasıl Alınır?

Hisse Senedi Nedir?

Hisse senedi, halka açık şirketlerin eşit paya bölünen sermayelerinin en küçük bölümünü temsil eder. Bu şirketlerin en küçükten en büyüğe, tüm ortaklarının şirket sermayesindeki paylarını göstermek üzere verilen kıymetli evraka hisse senedi denir ve hisse senetleri ile ilgili tüm yasal düzenlemeler Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanununda yer alır.

Hisse Senedi Türleri Nelerdir?

Nama Yazılı Hisse Senetleri: Borsada işlem görmeyen, kullanıcısı adına kaydedilen kıymetlerdir. Borsa İstanbul’a kayıt ettirilmesi ve hamiline yazılı hisse senetlerine dönüştürülmesi halinde bu evraklar borsada işlem görebilirler.

Hamiline Yazılı Hisse Senetleri: Bu kıymetli evraklar ülkemiz borsasında işlem görür. Hak sahibi senedi elinde bulunduran kişidir. İşlem görmesi için mutlaka Borsa İstanbul’a kayıt olması gerekir. 

Adi ve İmtiyazlı Hisse Senetleri: Sahiplerine eşit haklar tanıyan hisse senetleridir. Genellikle gelişmiş ülkeler tarafından kullanılan senetlerdir. Ülkemizde kullanımına izin verilmediği için borsada işlem görmezler.

Hisse Senetlerinin Borsaya Kayıt Edilmesi

Ticari işlem yapmak için hisse senedinin borsaya tanıtılması gerekir. Halka arz edilmiş olan hisse senetlerinin borsaya kayıtlı olmaması halinde ticari işlem yapılamaz ve alım satım işlemleri gerçekleştirilemez. 

Menkul kıymetlerin borsaya kayıt edilmesi işlemine kotasyon denir. Tam ve kısmi kotasyon olarak iki şekilde yapılır. Menkul kıymetler için alım satımdaki fiyat aralıkları ve yabancı para birimleri bu işlemlerde belirlenir.

Hisse Senedi Nasıl Alınır?

 Hisse senedi almak için takip edilmesi gereken dört adım vardır, bu adımlar şunlardır:

Aracı Kurumun Seçilmesi

• Kişisel olarak hisse senedi alım/satım işlemi yapılamaz. Bunun için yetkili bir aracı kurum seçilmesi gerekir.
• Türkiye’de faaliyet gösteren bankalardan birçoğu hisse senedi işlemleri yetkilisidir. Bankalar dışında da yetkilendirilen yatırım, finans ve Foreks şirketleri de hisse senedi işlemleri yürütür.
• Aracı kurumu seçerken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Seçilen kurumun Sermaye Piyasası Kurulu tarafından verilen yetki belgesine sahip olduğuna ve hisse senedi alım satım aracılığı yapabildiğine emin olunmalıdır.
• Borsa İstanbul tarafından hisse senedi işlemleri için yetkilendirilen kurumların tam listesini Borsa İstanbul web sitesinden görülebilir.
• Ayrıca aracı kurum seçimi yaparken alım/satım işlemleri için belirlenen komisyon oranları ile masrafları incelenmelidir. Bu ücretler kurumdan kuruma farklılık gösterebilir.

Yatırım Hesabı Açılması

• Bir aracı kurum seçtikten sonra, bu kurum üzerinden hisse senedi alım satım işlemleri yapabilmek için bir yatırım hesabı açtırılması gerekir.
• Seçilen aracı kurumların şubelerine giderek yatırım hesabı açılabildiği gibi internet bankacılığı ve mobil bankacılık ile internet ve mobil finans kanalları üzerinden de bir yatırım hesabı açılabilir.
• Yatırım hesabı açarken çerçeve sözleşmesini ve risk bildirim formunu okuyarak onaylamak ve imzalamak gerekir.
• Çerçeve sözleşmesinde yatırımcı ile aracı kurum arasında uyulması gereken genel hükümler yer alır.
• Risk bildirim formu ise hisse senedi alım/satım işlemleri öncesinde her türlü riskleri açıklar.
• Sermaye Piyasası Kurumu tarafından oluşturulan bu sözleşme ve form anlaşma süresince iki tarafın da haklarının korunmasını sağlar.

Yatırım Hesabına Para Yatırılması

• Seçilen aracı kurum üzerinden bir yatırım hesabı açtıktan sonra bu hesaba yapılacak işlemler için yeterli olacak kadar para yatırmak gerekir.
• Alınacak hisse senedinin ücretinin yanı sıra komisyon ücreti de hesaba katılmalıdır.
• Bankadan açılan yatırım hesabına internet ve mobil bankacılık kullanarak vadesiz hesap üzerinden para transferi yapılır.
• Banka dışındaki aracı kurumlarda açılan yatırım hesaplarında da havale ve EFT gibi para transferi yöntemlerinin yanı sıra farklı ödeme yöntemleri için kurumdan bilgi alınmalıdır. 

Hisse Senedi Alım Emri Verme

• Aracı kurumun seçilmesi, yatırım hesabının açılması ve bu hesaba para yatırılmasının ardından artık belirlediğiniz hisse senedini almak için son adıma geçilir.
• Çalışılan aracı kuruluşun mobil uygulaması ya da internet sitesi üzerinden yatırımcı hesabına giriş yaparak borsada işlem gören satın alabilecek hisse senetlerini görüntülenir.
• Seans saatleri içinde bu senetlerin alınabileceği güncel fiyatlar görüntülenir.
• Bu saatlerin dışında ise hisse senedi üzerinde işlem yapılan son fiyatlar görünür.
• Almak istenilen hisse senedini belirledikten sonra aracı kuruma alım emri vermek gerekir burada iki seçenek vardır:
• Serbest fiyatlı emir: almak istenilen hisse senedinin Borsa İstanbul’daki son fiyatı üzerinden alınması için onay verilmesi anlamına gelir. Örneğin, güncel hisse senedi fiyatı 17,45 TL olsa da 18,64 TL olsa da hisse senedinin alınmasına onay verildiği anlamına gelir. 
• Limitli emir: almak istenilen hisse senedi için belirlenecek üst limitin üzerinde alım yapılamaz. Örneğin, seçilen hisse senedi için en fazla 17,45 TL ödenmesi istenir, bu bedelin üzerinde iken alım yapılamaz. Hisse senedinin fiyatı bu seviyeye inerse alım gerçekleşir. Limitli emirde üst limiti alıcı belirler.

Hisse Senedi Ne Zaman Alınır?

Yatırımcılar genellikle fiyatların düştüğü anlarda ve borsa seans saatleri içinde hisse senedi satın alırlar. Değer kazanacağı düşünülen ve kâr elde edebilecek senetlerin alınması önemlidir.

Borsada Hisse Senetleri Nasıl Satılır?

Piyasa takibi yaparken arz talep dengesine göre belirlenen ve ani dalgalanmalara sebep olan faktörleri düşünerek değer kaybedeceğini tahmin edilen hisse senedini satılmalıdır. Hisse senedinin dip fiyatı, fiyatın en düşük olduğu noktadır. Tepe fiyatı ise fiyatın en yüksek olduğu noktadır.

Öncelikle hedef belirlemeli ve o noktaya ulaştığınızda senet satışa çıkarılmalıdır. Buna göre fiyatlar tepe noktasına ulaştığınd direnç noktası kırılmışsa fiyatlar düşecektir. Ancak bu şirketin ya da sektörün değer kaybı demek değildir. Tepe ve dip noktalarını tahmin ederek oluşturulacak stratejilerle büyük kazançlar elde edilebilir.

Hisse Senedi Ne Zaman Satılır?

Piyasa takibi yaparak verilen kararlarla tepe ve dip noktalarına hakim olup değerleneceğini düşünülen zaman hisse senedi alınmalı, değer kaybedeceğini düşünülen an hisse senedi satılmalıdır.

Hisse Senedi Piyasası İşlem Saatleri

Borsada hisse senedi işlem saatleri şu şekildedir:

Kaynak:

Sermaye Piyasası Kurulu