Trafikte Geçiş Üstünlüğü

Trafikte Geçiş Üstünlüğü Nedir?

Trafikte geçiş üstünlüğü belirli bir görevi olan bazı araçların diğer kişilerin can ve mal güvenliğini tehlikeye atmamak koşulu ile trafik kısıtlamalarına bağlı olmamalarına denir. Geçiş üstünlüğü olan araçları Karayolları Genel Müdürlüğü belirler.

Trafikte Geçiş Üstünlüğü Olan Araçlar

• Yaralı ve acil hastaları taşıyan ve acil ilk yardımın yapılmasını sağlayan ambulans ve özel araçlar.
• Organ ve doku nakil özel araçları.
• İtfaiye araçları ile benzer acil müdahale araçları.
• Sanık ve suçlu takip eden veya asayiş ve güvenlik için olay yerine giden zabıtalar.
• Trafik kazasına el koymak için kaza yerine giden veya trafik güvenliğini korumak için olay yerine giden trafik hizmetleri araçları. 
• Kar, buz gibi acil müdahale araçları.
• Afet ve acil durum olduğu zamanlarda afet ve acil durum hizmetinde görevli araçlar.
• Hizmet boyunca koruma araçlarıyla korunan araçlar.
• Ana yoldan gelen araçların bölünmüş yoldan ve tali yoldan gelen araçlara karşı geçiş üstünlüğü vardır.
• Kavşak içindeki araçların kavşağa girmek üzere olan araçlara karşı geçiş üstünlüğü vardır.

Hız sınırı cezaları hakkında bilgi almak için hız cezaları yazımızı, kaza tespit tutanağı hakkında detaylı bilgiyi kaza tespit tutanağı sayfamızı ziyaret edin.

Kavşaklarda Geçiş Üstünlüğü

Kontrolsüz kavşak, sürücüler için herhangi bir ışık veya görevlinin bulunmadığı kavşaklardır. Ancak bu kavşaklarda sürücüler trafik işareti ile belirlenmiş yaya veya okul geçidi varsa yavaşlayarak ve durarak geçiş önceliği vermek zorundadır. Kontrolsüz kavşakta geçiş üstünlüğü sıralaması şu şekildedir:

• tüm sürücüler geçiş üstünlüğüne sahip araçlara
• motorsuz araç kullananlara motorlu araçlara
• dönecek olan araçlar düz giden araçlara
• düz giden araçlar dönel kavşak içerisinde dönecek olan araçlara
• ana yol veya tali yol işaretlemesi olan kavşaklarda ana yoldan gelen araçlara
• aynı değerdeki yolların kesiştiği kavşaklarda soldan gelen araçlar sağdan gelen araçlara
• bir mülkten çıkan araçlar ana yoldan gelen araçlara
• traktör veya iş makinesi araçları diğer motorlu araçlara
• aksine bir trafik levhası olmadıkça tüm araçlar ray üzerinde giden araçlar
• kurallara uygun şekilde geçiş yapan yayalara veya bisiklet kullanıcılarına

Geçiş Üstünlüğüne Uymama Cezası Nedir?

Trafikte geçiş üstünlüğüne uymama cezası para cezasıdır. Bu ceza tutarı 2024 yılı itibariyle 690 TL'dir.  Trafik cezası sorgulama ve ödeme hakkında detaylı bilgiyi trafik cezası sorgulama ve ödeme nasıl yapılır sayfamızdan öğrenin.

Geçiş Üstünlüğü Olan Araçlara Nasıl Yol Verilir?

Trafik kanununda geçiş üstünlüğü olan araçlara nasıl yol verileceğine dair bir yaklaşım mevcut değildir. Ancak geçiş üstünlüğü olan aracın görülen veya duyulan işaretini aldıktan sonra bu aracın ilerlemesini sağlamak için yolda yer açma ve hatta gerekirse durma zorunluluğu belirtilmiştir. Geçiş üstünlüğü olan araçlara yol verme işlemi şu şekilde yapılır:

• Tek şeritli ya da iki aracın yan yana gidemeyeceği dar yollarda, yolun durumuna göre hız yükseltilir. En uygun yerde kenara çekilerek geçiş üstünlüğü olan araca yol verilir.
• Tek şeritli ve çift yönlü olan yollarda, arkada geçiş üstünlüğü olan araç varsa hız yükseltilir. Mümkün olduğunca sağa yanaşılır. Ancak hiçbir durumda karşı şeride geçilmemelidir. Geçilmesi gerekirse bu geçiş üstünlüğü olan aracın yapması gereken bir durumdur.
• Çok şeritli ve emniyet şeridi olan yollarda geçiş üstünlüğü olan araç emniyet şeridini kullanır. Emniyet şeridi yok ise genelde sağ şeritten gitmek isterler. Sol şeritteki araçlar sağdaki araçların yanaşabilmesi için yol verir. Sağ şeritteki araçlar da sol şeride geçerek bu araçlara yol verirler.
• Kavşaklarda öncelik her zaman geçiş üstünlüğü olan araçlara aittir.
• Kırmızı ışıkta dururken yol vermek gerekirse ışık ihlali yapılır. Bu durumda yol kontrol edilir, diğer sürücüler uyarılır. Bu sebeple trafik cezası kesilirse emniyet müdürlüğüne dilekçe yazılması gerekir. Trafik cezalarına nasıl itiraz edilir bilgi için sayfamızı ziyaret edin. 

Kaynak: 

02.02.2021 Tarihli 31383 Sayılı Geçiş Üstünlüğüne Sahip Araçlar Hakkında Yönetmelik

18.07.1997 Tarihli 23053 Sayılı Karayolları Trafik Yönetmeliği